वैद्यनाथ ज्योतिर्लिंग - परळी वैजनाथ मंदिर
परळी वैजनाथ हे बारा ज्योतिर्लिंग मंदिरांपैकी एक आहे. हे ज्योतिर्लिंग भारतातील
महाराष्ट्रातील बीड जिल्ह्यात असून परळी वैजनाथ हे दक्षिण मध्य रेल्वेवरील एक स्थानक आहे. परळी वैजनाथ हे परळी वैद्यनाथ म्हणूनही ओळखले जाते. महाशिवरात्रीच्या दिवशी वैद्यनाथ जयंती असते.तसेच ते परळी वैजनाथ तालुक्याचे मुख्य ठिकाण/मुख्यालय आहे.
परळी येथील वैद्यनाथ मंदिर प्रसिद्ध असून भारतातील १२ ज्योतिर्लिंगांत परळीच्या वैद्यनाथ ज्योतिर्लिंगाचे स्थान जागृत समजले जाते. हे मंदिर देवगिरीच्या यादवांच्या काळात त्यांचा प्रधान श्रीकरणाधिप हेमाद्री याने बांधले आहे, असे म्हणतात. पुण्यश्लोक राणी अहिल्याबाई होळकरांनी या मंदिराचा जीर्णोद्धार केला. हे मंदिर चिरेबंदी असून भव्य स्वरूपाचे आहे. मंदिराच्या परिसरात लांबलचक असलेल्या पायर्‍या व भव्य प्रवेशद्वार ही लक्ष वेधून घेण्यासारखी ठिकाणे आहेत. मंदिराचा गाभारा व सभामंडप हे एकाच पातळीवर असल्यामुळे सभामंडपातून ज्योतिर्लिंगाचे दर्शन होऊ शकते. इतरत्र कोठेही नाही, पण फक्त वैद्यनाथ इथे देवाला स्पर्श करून दर्शन घेता येते. मंदिराच्या परिसरात तीन मोठी कुंडे आहेत. मंदिरापासून जवळच तीन किलोमीटर अंतरावर ब्रह्मनदीच्या किनारी ३०० फूट उंचावरील जिरेवाडी येथे सोमेश्वर मंदिर आहे.
जवळच्या अंबेजोगाईपासून परळी वैजनाथ २५ कि. मी. अंतरावर आहे. तर परभणीपासून ६० कि.मी. अंतरावर आहे. या ठिकाणांपासून वैजनाथला जाण्यासाठी वाहनाची सतत सोय आहे. परळी येथे एक औष्णिक विद्युतकेंद्र आहे. येथे औद्योगिक वसाहत आहे.
जवळच्या अंबेजोगाईपासून परळी वैजनाथ २५ कि. मी. अंतरावर आहे. तर परभणीपासून ६० कि.मी. अंतरावर आहे. या ठिकाणांपासून वैजनाथला जाण्यासाठी वाहनाची सतत सोय आहे. परळी येथे एक औष्णिक विद्युतकेंद्र आहे. येथे औद्योगिक वसाहत आहे.
परळी वैद्यनाथ ज्योतिर्लिंग मंदिराचा इतिहास
1) अंबेजोगाईच्या योगेश्वरीने परळीच्या भगवान वैद्यनाथांशी लग्न केले होते. पण लग्नाच्या मेजवानीची वेळ येईपर्यंत लग्नाचा शुभ काळ निघून गेला. याचा परिणाम म्हणजे विवाह पक्षातील लोक दगडांच्या पुतळ्यांमध्ये बदलले. योगेश्वरी परळीपासून दूर थांबली होती. ही एक कहाणी आहे जी वारंवार तेथे ऐकायला मिळते
2) श्रेणीनुसार
अशीच एक कथा रामायण काळाची आहे. असे म्हणतात की रावणानं तपस्या केली आणि शिव-तांडव स्तोत्रम्चा जप त्यांच्या आत्मिक स्वरात केला. रावण समर्पणातून प्रभावित होऊन भगवान शिवने त्यांना त्याच्या इच्छेबद्दल विचारले. रावणाची विनंती ही एक खास लिंगम होती. शेवटच्या ठिकाणी देवस्थान होईपर्यंत ते जमिनीवर ठेवू नयेत अशा कडक सूचना देऊन भगवान शिवने रावणाला रावणाला एक खास लिंग दिले. भगवान शिवने रावणाची सर्व इच्छा पूर्ण केली. घरी परत जात असताना रावणला एका मुलाशी भेट झाली जिच्याकडे त्याने लिंगम दिले. लिंगम दर मिनिटास खूप भारी होऊ लागला आणि मुलाने ती जमिनीवर ठेवली. येथे ज्योतिर्लिंग असे घडते. असा विश्वास आहे की शिवने येथे वैद्यनाथेश्वरच्या रूपाने वास्तव्य करण्याचा निर्णय घेतला.
दसरा 2020: दशहरा हा हिंदू सण असून संपूर्ण भारतात आनंद आणि आनंदाने साजरा केला जातो. दशहराचा उत्सव (याला विजयादशमीही म्हणतात) हिंदू लोकांचा दरवर्षी साजरा केला जातो. दरवर्षी सप्टेंबर किंवा ऑक्टोबर महिन्यामध्ये दिवाळी उत्सव येण्याआधी ते दरवर्षी येते. . राक्षस राजा रावण यांच्यावर भगवान रामचा विजय मिळवण्याच्या आनंदाने हिंदूंनी हा उत्सव साजरा केला. दशहराचा सण दुष्ट शक्तीवर सत्याचा विजय दर्शवितो. राक्षसांचा वध करून भगवान रामने विजय मिळविला त्या दिवशी राजा रावणाने प्राचीन काळातील दशहरा उत्सव म्हणून साजरा करायला सुरुवात केली. शुभ दसरा दसऱ्याच्या हार्दिक शुभेच्छा.
डोंगर तुकाई मंदिर, परळी वै
No comments:
Post a Comment